Wetenschapsjournalist – Shanty Sterke

Posttraumatische stressstoornis bij ouderen met dementie

Ongeveer 80 procent van de Nederlanders maakt ooit in het leven iets traumatisch mee. Daarvan ontwikkelt een op de vijf een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Bij mensen met dementie komt PTSS vaker voor, volgens Sjacko Sobczak. Zij is ouderenpsychiater en senior onderzoeker bij de GGZ instelling Mondriaan en de Universiteit van Maastricht en doet onderzoek naar PTSS bij deze doelgroep.

Ongewenste seksuele aandacht van patiënten

Beroepsgroepen in de zorg, waaronder fysiotherapeuten, hebben relatief vaak last van ongewenste seksuele aandacht van patiënten. Dat blijkt uit een onderzoek naar arbeidsomstandigheden, uitgevoerd door het CBS en TNO.
Wat ongewenst is, is voor iedereen verschillend. De een legt ongepaste opmerkingen of ongewenste aanrakingen makkelijk naast zich neer. Een ander heeft er meer last van. Wanneer patiënten verward of ontremd zijn, zal het geen opzet zijn. Dat maakt het misschien lastig om je grens aan te geven. Maar het blijft ongewenst.

KRACHTIG OUD WORDEN POWERFUL AGEING

Als sportfysiotherapeut begeleidde Mohamed el Hadouchi topsporters en amateur wedstrijdsporters. Nu past hij de principes uit de topsport toe bij het trainen van ouderen.

De valpreventiecommissie

‘Geriatriefysiotherapeuten doen veel aan valpreventie. Meestal nadat een oudere een of meerdere keren is gevallen. De bedoelingen zijn allemaal heel erg goed. Er is ook veel kennis en kunde. Maar ieder doet het op zijn eigen manier en we lopen eigenlijk achter de feiten aan.’ Dat zegt Christianne Bessems, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie (NVFG) en initiatiefnemer van de commissie valpreventie.

Sensorische informatieverwerking

De carrière van Erik Storck begint als een spannend boek. Net afgestudeerd als fysiotherapeut kan hij in Nederland geen werk vinden. Hij trekt naar Duitsland om in een particuliere praktijk te werken. Zijn collega’s sturen hem altijd af op de patiënten met wat moeilijker gedrag. Zo bezoekt hij een patiënt in de zwaarst bewaakte gevangenis in Duitsland. Een man van de maffia zit daar zijn straf uit, nadat hij twee politieagenten heeft doodgeschoten. Bij zijn arrestatie is hij door een kogel in zijn knie geraakt. ‘Ik mocht die knie gaan behandelen’, vertelt Storck. ‘Dat was heel bijzonder.’

INTERVIEW MET WILCO ACHTERBERG, HOOGLERAAR INSTITUTIONELE ZORG EN OUDERENGENEESKUNDE

Drie dagen per week werkt Wilco Achterberg, Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde, als onderzoeker bij het Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH) in Leiden. Daarnaast is hij twee dagen in de week in dienst bij de
ouderenzorgorganisatie Topaz. Hij houdt zich met verschillende thema’s bezig: geriatrische revalidatie, kwaliteit van leven en palliatieve zorg bij dementie.
Bij Topaz begeleidde hij veel Huntingtononderzoek. Hij was voorzitter van het Verenso Behandeladvies Geriatrische Revalidatie na COVID-19, en is covoorzitter van de richtlijnwerkgroep Revalidatie na COVID-19 van de Federatie Medisch Specialisten. Binnen dit brede aandachtsgebied is pijn altijd een van zijn hoofdthema’s geweest. En daarover gaat hij op het jaarcongres van de NVFG in oktober iets vertellen.

SAMENWERKING MET DE APOTHEKER

‘Het zou mooi zijn als apothekers en fysiotherapeuten elkaar weten te vinden. Wij staan daar wel open voor’, zegt Marle Gemmeke, apotheker en promovendus op de afdeling Farmaco-epidemiologie en Klinische Farmacologie aan de Universiteit Utrecht.
Maar er blijkt nauwelijks samenwerking te zijn tussen fysiotherapeuten en apothekers. ‘Als een fysiotherapeut zou vragen om een medicatiebeoordeling te doen voor een patiënt die bij mij in de apotheek is ingeschreven, dan zou ik daar blij mee zijn. Dat ga ik direct uitvoeren’.

De deskundige aan het woord: Hans Drenth

In februari van dit jaar spreekt Hans Drenth zijn lectorale rede uit aan de Hanzehogeschool Groningen.
Ten overstaan van een breed publiek met familie, vrienden, collega’s en andere geïnteresseerden aanvaardt hij officieel zijn nieuwe ambt als Lector Kortdurende Zorg en Interprofessionele Samenwerking bij Kwetsbare Ouderen.

DE DESKUNDIGE AAN HET WOORD: MIRKO PETROVIC

Alleen voorlichting over goed gebruik van geneesmiddelen is niet genoeg om de hoge prevalentie van psychofarmacagebruik in verpleeghuizen terug te dringen. Een aanpak waarbij bewoners, familieleden, en het hele multidisciplinaire team gedurende langere tijd begeleid worden, gecombineerd met een persoonsgerichte benadering, zet pas echt zoden aan de dijk. Dat blijkt uit een onderzoek dat in 2013/2014 als pilotproject startte in twee woonzorgcentra in de regio Gent in België. Het gebruik van slaapmiddelen, antidepressiva en antipsychotica daalde significant. Bewoners werden mobieler, alerter en gemakkelijker
in de verzorging. Prof. Dr. Mirko Petrovic vertelt in dit interview over het project.

Op hol geslagen afweersysteem leidt vaak tot acuut nierfalen

Een afweersysteem dat op hol slaat na een infectie kan leiden tot acuut nierfalen. Dat overkomt bijna de helft van de patiënten die na een ernstige infectie op een intensive care afdeling van een ziekenhuis belanden. Bij een deel van deze patiënten is dit tijdelijk. Maar bij het grootste gedeelte leidt dit tot aanhoudend nierfalen en zelfs dialyse.

De deskundige aan het woord: Stephanie Jansen-Kosterink

Innovaties in de zorg gaan over het algemeen langzaam. Soms worden ontwikkelingen zelfs helemaal niet opgepikt. Omdat de technologie toch niet zo goed werkt of omdat de gebruikers er niet aan willen. Maar wanneer de urgentie omhoogschiet, zoals tijdens de coronacrisis, worden innovaties versneld gemeengoed in de zorg. Stephanie Jansen, onderzoeker bij Roessingh Research and Development (RRD) viel bijna van haar stoel toen ze zag dat elke huisarts opeens ging beeldbellen.

Veertig jaar betrokken en bevlogen

In september van dit jaar stopt Ina Bettman als opleidingshoofd van de masteropleiding geriatriefysiotherapie van Hogeschool Utrecht (HU). Tijdens haar loopbaan heeft ze veel voor de geriatriefysiotherapie betekend. Ze stond aan de wieg van dit tijdschrift en is jarenlang redactielid geweest. Ze zat in de congrescommissie van de geriatriedagen en van het jaarcongres van de NVFG. Mensen die met haar hebben samengewerkt en haar goed kennen, noemen haar een kartrekker, iemand die steeds vooruitkijkt, out of the box kan denken en niet bang is om nieuwe paden te bewandelen.

DE DESKUNDIGE AAN HET WOORD: VINCENT KORTLEVE

Vincent Kortleve schreef een succesvol leerboek: Fysiotherapeutische gespreksvoering. Dit wordt op bachelor-en masteropleidingen fysiotherapie gebruikt. Twee ochtenden per week werkt Kortleve in de praktijk als fysiotherapeut en manueel therapeut. Daarnaast heeft hij psychologie gestudeerd. Vanuit zijn bedrijf Viaperspectief geeft hij trainingen in communicatie rondom gezamenlijke besluitvorming, motiverende gespreksvoering, gezondheidsvoorlichting en patiënteducatie.

Kunnen ouderen met minder medicatie toe?

Ouderen die een nieuwe nier krijgen hebben veel minder vaak een afstoting dan jonge mensen. Als ze de eerste drie maanden na de transplantatie geen afstoting hebben gehad, dan is de kans ook klein dat dat nog gaat gebeuren. Dat ouderen minder vaak een afstoting hebben komt waarschijnlijk vooral doordat hun immuunsysteem minder goed werkt.

Preventie van musculoskeletale klachten bij studenten verpleegkunde

Verpleegkundige is een fysiek zwaar beroep. Het verplaatsen van patiënten, een slechte werkhouding, trekken en duwen aan tilliften zorgen voor nek-, schouder- en rugklachten. Deze klachten doen zich al voor aan het begin van de verpleegkundige carrière, onder studenten en beginnende verpleegkundigen. Dat leidt tot ziekteverzuim en zelfs tot het stoppen met de opleiding. Terwijl er wereldwijd een tekort aan verpleegkundigen is.

Fysiotherapie en ergotherapie verhogen kwaliteit van zorg in verpleeghuizen

Verpleeghuizen die meer uren fysiotherapie en ergotherapie in huis hebben, leveren betere zorg. Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers. Zij onderzochten meer dan twaalfduizend verpleeghuizen en vonden een verband tussen de kwaliteit van zorg en het aantal uren fysiotherapie en ergotherapie per bewoner.

DE DESKUNDIGE AAN HET WOORD: NATHALIE VAN DER VELDE

Op 1 november dit jaar hield VeiligheidNL samen met het Landelijk Netwerk Valklinieken en het Amsterdam UMC voor de zevende keer het Landelijk Valsymposium. Dit symposium is interessant voor iedereen die zich in de praktijk, of in onderzoek, bezighoudt met vallen en geïnteresseerd is in de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen. Deze editie had een extra feestelijk tintje. Na afloop waren de bezoekers van het symposium uitgenodigd om de oratie van prof. dr. Nathalie van der Velde bij te wonen in de Lutherse kerk in Amsterdam. Zij is benoemd tot hoogleraar ouderengeneeskunde, in het bijzonder valpreventie bij de afdeling interne geneeskunde in het Amsterdam UMC.

Schommeling medicijnspiegel beïnvloedt afweercellen na transplantatie

Patiënten hebben zelf aardig wat invloed op een goede afloop na een niertransplantatie door hun medicijnen elke dag trouw in de dezelfde dosis en op hetzelfde tijdstip in te nemen. Als ze dat niet doen, dan kunnen schommelingen in de bloedwaardes van de afweeronderdrukkende medicijnen ertoe leiden dat de nieuwe nier minder goed werkt en in het ergste geval wordt afgestoten.

Zoutconsumptie heeft invloed op afweersysteem

Te veel zout eten is niet goed voor je gezondheid. Maar wat je te veel aan zout eet, plas je ook weer uit. Dat leren geneeskundestudenten en zo denken veel artsen. Maar het wordt steeds duidelijker dat dat niet helemaal klopt. Het teveel aan zout kan zich ophopen in de huid en kan de afweercellen in het lichaam beïnvloeden. De vraag is of dit nou handig is of juist niet?

Rustig wandelen verbetert leven oudere dialysepatiënt

Met een eenvoudig wandelprogramma, dat thuis goed is uit te voeren, kunnen oudere dialysepatiënten enige gezondheidswinst boeken.

DE DESKUNDIGE AAN HET WOORD: LINDA HAGENDOORN

Interventies uit de Judosport, zoals ZekerBewegen, kunnen van toegevoegde waarde
zijn in val- en letselpreventieprogramma’s. Als er maar van tevoren een screening
plaatsvindt, waardoor het programma kan aansluiten bij de individuele behoeften en
de fysieke en mentale mogelijkheden van de deelnemers. Dat is een conclusie die Linda Hagendoorn trekt in haar scriptie die ze heeft geschreven als onderdeel van het zevende
dan-examen judo. Daarmee is ze de eerste vrouw in Nederland die geslaagd is voor het zevende dan-examen.

Onderzoek naar effect ziekte van Alport op zwangerschap

Vrouwen met een chronische nierziekte hebben een grotere kans op complicaties tijdens de zwangerschap. Maar of dat ook geldt voor de ziekte van Alport is nog onbekend. Dat komt omdat men tot voor kort dacht dat alleen mannen deze zeldzame erfelijk nierziekte konden krijgen. Nu men weet dat ook vrouwen Alport kunnen hebben, willen ze op de afdeling klinische genetica van het UMC Utrecht, graag weten of zij ook een risico op complicaties tijdens de zwangerschap hebben.

Mantelzorgers zwaarder belast bij oudere dialysepatiënten

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat starten met dialyseren op hogere leeftijd niet per se leidt tot een langer leven. Daarentegen kan het wel problemen met zich meebrengen, zowel voor de patiënt als voor de mantelzorger. Ouderen moeten een weloverwogen keuze kunnen maken tussen wel of niet starten met dialyse op basis van hun persoonlijke voorkeur, vindt Namiko Goto. Zij is geriater in opleiding en doet onderzoek naar de geriatrische problemen bij oudere patiënten met nierfalen.

Nieuwe therapie SLE geeft hopelijk langer resultaat

Systemische Lupus Erythematosus (SLE) is een ingewikkelde ziekte waarbij onder andere de nieren schade kunnen oplopen. De ziekte is vooralsnog niet te genezen, maar onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben een nieuwe behandelingsstrategie ontwikkeld die genezing mogelijk een stukje dichterbij brengt.

Betere vaattoegang door bijzonder hormoon en ‘prednisolonbubbels’

Voordat de hemodialyse start moet er eerst een goede toegang tot de bloedbaan worden gemaakt. Dit is een chirurgische ingreep waarbij een ader en een slagader aan elkaar verbonden worden. Een zogeheten arterio-veneuze fistel of een shunt. Na zo’n operatie duurt het zo’n twee tot drie maanden voordat de ader stevig en dik genoeg is om aan te prikken. Maar helaas in bijna zestig procent van de gevallen worden de bloedvaten niet dik genoeg. ‘Waarom dat zo is, dat weten we niet’, zegt de Russische Taisiya Bezhaeva. Zij zal op 7 maart in Leiden haar proefschrift over nieuwe inzichten om de vaattoegang bij hemodialyse te verbeteren verdedigen.

Automatisch terugtrekkende naald voor dialyse

Wanneer een verpleegkundige een bloedvat aanprikt, gebeurt het wel eens dat de naald door het vat schiet, zodat het vat gaat bloeden en er een blauwe plek ontstaat. In de meeste gevallen is dit niet zo heel erg. Maar voor dialysepatiënten kan dat zeker een probleem zijn. Omdat de shunt een rechtstreekse verbinding is tussen de ader en de slagader. Daar staat druk op, dus als daar doorheen wordt geprikt gaat dat heel hard bloeden. Patiënten kunnen dan soms een tijdje niet dialyseren en hebben extra behandelingen nodig.

Twee miljoen voor onderzoek naar prostaglandines

Ewout Hoorn, hoogleraar klinische en experimentele nefrologie aan het Erasmus MC, heeft een bedrag van twee miljoen euro ontvangen om de komende vijf jaar op zoek te gaan naar een nieuwe behandeling voor chronische nierschade. Het onderzoek richt zich op prostaglandines. Dit zijn hormoonachtige stoffen die bij allerlei processen in het lichaam betrokken zijn zoals ontstekingen, verwijding en vernauwing van bloedvaten, pijn en koorts. Prostaglandines zijn ook belangrijk voor de water- en zoutopname in de nieren.

De maatschappelijk werker is er voor iedereen

In de eerste gesprekken die medisch maatschappelijk werker Laura Haasdijk met patiënten voert vragen mensen zich af waarom ze naar de maatschappelijk werker moeten. Het voelt alsof er iets met ze aan de hand is. Terwijl het maatschappelijk werk tot het standaard aanbod hoort bij een nierziekte, net zoals de diëtiste, verpleegkundige en de dokter.

Zout in je huid?

Wanneer je extra zout eet, gaat bij veel mensen de bloeddruk omhoog, waardoor je het extra zout weer uitplast. Met andere woorden, wat erin gaat, gaat er ook weer uit. Althans, zo werd er lange tijd over gedacht en zo staat het ook in de leerboeken. Maar volgens Rik Olde Engberink, internist-nefroloog in opleiding, die een proefschrift over zout schreef, lijkt dat niet helemaal meer te kloppen.

Koffiedrinkers leven langer

Hoe meer koffie je drinkt, hoe langer je leeft en dat geldt ook voor mensen met een chronische nierziekte. Dat concluderen Portugese onderzoekers in het medisch wetenschappelijke tijdschrift Nephrology Dialysis Transplantation. Ze analyseerden gegevens van bijna vijfduizend Amerikaanse nierpatiënten die gedurende een periode van twaalf jaar waren verzameld. Ze vergeleken de hoeveelheid cafeïne die de deelnemers binnen kregen met de sterftecijfers. Daaruit bleek dat in de groep patiënten die meer cafeïnehoudende dranken dronk, de kans op overlijden een kwart lager was dan in de groep die weinig cafeïne binnen kreeg.

‘Beterschappen’ zet in op leefstijl in vroege fase nierziekte

Dit is het advies: medicatie en zoutarm eten’, zei de nefroloog tegen Eddie van Breukelen toen hij in 2009 de diagnose IgA-nefropathie te horen kreeg. Hij slikte vanaf toen netjes zijn pillen, maar desondanks ging het niet goed. Zijn nierfunctie en zijn bloeddruk verbeterden pas nadat hij op eigen houtje een experiment was gestart waarin hij rigoureus zijn voeding had veranderd

DNA-test maakt zorg voor nierpatiënten straks beter

Bij een deel van de patiënten met een nierziekte is niet duidelijk waar de ziekte precies door komt. Daarom kunnen zij een nierbiopsie krijgen. Hierbij wordt met een lange naald een stukje nierweefsel verwijderd om onder een microscoop te onderzoeken. Zo’n onderzoek kan best pijnlijk zijn. Bovendien vertelt een nierbiopsie je niet altijd wat de onderliggende oorzaak van de nierziekte is, terwijl dat wel heel belangrijk is om te weten zodat de patiënt geen zinloze behandeling krijgt. Onlangs is hiernaar in het UMC Utrecht een studie gestart. Er wordt gekeken of er met DNA-onderzoek (erfelijk materiaal) eerder een goede diagnose kan worden gegeven.

Kolff Prijs voor pomp die donororganen goed houdt

Het unieke pompsysteem van het Groningse bedrijf Organ Assist blaast organen van overleden donoren als het ware nieuw leven in, waardoor ze langer goed blijven. Daarmee stijgt het aantal organen dat voor transplantatie beschikbaar is. Arjan van der Plaats en Gerhard Rakhorst winnen dit jaar de Kolff Prijs voor al hun werk van de afgelopen jaren dat tot deze uitvinding geleid heeft.

DE DESKUNDIGE AAN HET WOORD: NATHALIE VANDEWERKEN

‘Wat apart’, dacht Nathalie Vandewerken, geriatriefysiotherapeut, ‘je hebt een parkinsonnet, je hebt een claudicationet, maar eigenlijk voor de geriatrische patiënt in al zijn complexiteit is er geen multidisciplinair netwerk’. Ze veronderstelde dat er vast wel ergens in den lande zoiets zou bestaan, maar dat het gewoon nog niet in het zuiden was binnengedruppeld.

OBESICARE, SPECIALISTISCHE ZORG VOOR OUDEREN MET MORBIDE OBESITAS

Er is veel aandacht voor ondervoeding en ondergewicht bij ouderen. Voor overgewicht is minder aandacht. Toch is dit een groter probleem. Volgens cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek heeft net iets meer dan één procent van de mensen ouder van 75 jaar ondergewicht, daarentegen heeft meer dan de helft overgewicht , inclusief obesitas, de ernstige vorm van overgewicht.

Kaliumbeperkt eten voor nierpatiënten, moet dat?

Aan patiënten met gevorderde nierschade wordt doorgaans geadviseerd om een kaliumbeperkt dieet te volgen. Maar Ewout Hoorn, hoogleraar klinische en experimentele nefrologie aan het Erasmus Medisch Centrum, vraagt zich af of dit wel terecht is. ‘Want’, zo zegt hij, ‘er is een aantal studies die laten zien dat patiënten met chronische nierschade misschien wel baat zouden kunnen hebben bij voeding met voldoende kalium.’

Virtual reality op de dialyseafdeling

Twee jaar geleden kregen Sonja Faber en Anja van Giels, beiden maatschappelijk werker op de dialyseafdeling van het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht, volop media-aandacht toen zij genomineerd waren voor de Maria ter Welle prijs, een prijs die jaarlijks door de Willem Kolff Stichting en de Nierstichting wordt uitgereikt aan verpleegkundigen, maatschappelijk werkers of diëtisten die een initiatief hebben om het leven van nierpatiënten te verbeteren. Hoe gaat het nu, twee jaar later met het bijna-beste idee van Nederland voor nierpatiënten?

De regie over je leven krijgen kan je leren

De regie over je leven met een chronische ziekte krijgen, dat kan je leren. Zelfmanagement is het toverwoord. Is dit een modeverschijnsel, een hype die weer overwaait, of een zinvolle aanvulling op de huidige gezondheidszorg? Google eens op zelfmanagement en je vindt de DISCO-cursus voor COPD-patiënten, de Prisma-cursus voor diabetespatiënten en nu ook voor nierpatiënten de cursus PPEP4ALL-NIER

Evenwicht slechter na niertransplantatie

Hoewel voor patiënten na een niertransplantatie de kwaliteit van leven aanzienlijk verbetert en zij lichamelijk veel actiever worden, blijven zij in vergelijking met gezonde mensen nog achter. Dat geldt in ieder geval voor het evenwicht. Zeker bij ouderen en ook bij mensen van middelbare leeftijd.

De deskundige aan het woord-Frank Timmermans

De laatste jaren wordt een aantal relatief nieuwe interventies in de geriatrie steeds vaker gebruikt. We denken dan bijvoorbeeld aan dry needling. Alhoewel werkingsmechanismen vaak nog onduidelijk zijn en wetenschappelijk gezien de effectiviteit nog lang niet vaststaat, zijn de ervaringen in de praktijk opvallend positief

Acuut nierfalen varieert met de seizoenen

Veel ziektes en fysiologische processen variëren aanzienlijk gedurende de seizoenen van het jaar. Zo komen sommige ziektes vaker voor in de winter en andere juist in de zomer. Maar hoe zit het met acuut nierfalen?

Te veel vertekening in studie depressie nierpatiënten

Er wordt wel gedacht dat een depressie bij een nierpatiënt moeilijker te behandelen is dan een depressie bij iemand zonder chronische ziekte ernaast. Maar is dat ook zo? Dat vragen de Amerikaanse psycholoog Daniel Cukor en nefroloog Paul Kimmel zich af in een artikel in Clinical Journal of the American Society of Nephrology.

Ouderen met slechte nieren vallen zelfs in vroege stadia van de aandoening vaker

Ouderen met een verminderde nierfunctie gaan moeilijker lopen en hebben daardoor een grotere kans dat ze ten val komen met alle gevolgen van dien. Dat concluderen onderzoekers van het Erasmus Medisch Centrum in Nephrology Dialysis Transplantation.

Sarcopenie, een ziekte of niet?

Sarcopenie, is het nou een ziekte of niet? ‘Ja’ zegt Andrea Maier, hoogleraar gerontologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Melbourne. ‘Nee’ vindt Ria Nijhuis, hoogleraar paramedische wetenschappen aan het Radboudumc. Volgens Nijhuis is er sprake van een interactie tussen veroudering, leefstijl en ziekten die hier invloed op hebben. ‘Het is iets waar je mee moet dealen bij het ouder worden.’

Transplantatiepatiënten moeten meer groente eten

Je leefstijl veranderen is moeilijk. Maar welke hindernissen komen niertransplantatiepatiënten tegen als ze gezonder willen gaan eten? En wat maakt het makkelijker voor ze om het eetpatroon te veranderen?

Behandeling diabetische nefropathie komt dichterbij

Waarom leidt diabetische nefropathie eigenlijk tot nierfalen? Het antwoord op die vraag lijkt een stuk dichterbij. Vorig jaar won Marloes Sol op de najaarsvergadering van de Nederlandse Federatie voor Nefrologie een prijs voor haar presentatie over het onderzoek hiernaar. Een specifiek eiwit zou ervoor zorgen dat het filter in de nieren, de glomeruli, bij patiënten met diabetische nefropathie vaak niet goed werkt.

Genetisch testen bij nierziekten steeds meer mogelijk

Bij ongeveer één op de vijf mensen die op jonge leeftijd een nierziekte krijgen is de ziekte erfelijk. Daarom ziet een aantal patiënten die in het UMC Utrecht de nefroloog bezoeken ook een klinisch geneticus. In een gezamenlijk consult wordt gekeken of er mogelijk sprake is van een erfelijke ziekte en of de patiënt daarop getest kan worden.

Geen nier uit India. Helpt de Eerste Kamer?

Iedereen mag zelf bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt. Dit staat in artikel 11 van de grondwet. Het wetsontwerp van D66 waarin staat dat iedere volwassen Nederlander donor wordt, tenzij hij of zij aangeeft dat niet te willen, is volgens tegenstanders dus in strijd met de grondwet.

Voor een nieuwe nier woon je best goed in Nederland

Als je een nieuwe nier nodig hebt dan kan je maar beter in Nederland wonen dan in Griekenland. Want de verhouding tussen niertransplantie- en dialysepatiënten verschilt flink tussen deze twee landen. In Nederland leeft zestig procent van de nierpatiënten met een donornier en in Griekenland is dat maar twintig procent. De Europese Unie zou graag zien dat iedereen een eerlijke kans krijgt. Waar komen die verschillen tussen Europese landen nou vandaan?

POLDER-initiatief screent oudere nierpatiënt

Om beter in kaart te brengen welke oudere patiënten baat hebben bij dialyse en welke niet, is onlangs het POLDER-initiatief gestart. POLDER staat voor Pathway for OLDer patients with Endstage Renal disease. Bij dit project, dat wordt gefinancierd door de Nierstichting, slaat een aantal nefrologen die zich in Nederland de laatste jaren bezig hebben gehouden met de oudere nierpatiënt, de handen ineen.

Alles uit de kast om in leven te blijven

Stel je voor, je dat je op een dag zo ziek bent dat je aan de beademing komt te liggen of dat je bijvoeding moet krijgen via een slangetje door de neus, of je krijgt een hartstilstand en moet gereanimeerd worden en de kans op herstel is minimaal. Wil je nog aan de dialyse wanneer je in coma raakt? Kortom, wil je alles uit de kast halen om in leven te blijven, ook al is de kwaliteit van leven minimaal?

Spierechografie bij ouderen

Spierechografie is een betrouwbare en valide manier om de spieren te kwantificeren bij ouderen. Dat concluderen Willemke Nijholt en medeauteurs in een overzichtsartikel in het tijdschrift Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle.

De deskundige aan het woord- Jaap van Dieën

De Tinettitest is een veelgebruikt meetinstrument om valrisico bij ouderen in te schatten. Voor veel fysiotherapeuten misschien wel de gouden standaard. Maar als het aan Jaap van Dieën, hoogleraar biomechanica aan de Vrije Universiteit in Amsterdam ligt, mag dit observatielijstje de prullenbak in.

Groningse transplantatiepatiënten bewegen meer

Rust roest en dat geldt ook voor patiënten die een transplantatie hebben ondergaan. Daarom heeft het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) een revalidatieprogramma ontwikkeld om mensen na zo’n operatie weer in beweging te krijgen.

Verband zwaarlijvigheid en nierziekten lijkt aangetoond

De obesitasepidemie die de Westerse wereld teistert, speelt waarschijnlijk een rol bij de toename van het aantal patiënten met ernstig nierfalen in de afgelopen twintig jaar.

Op weg naar de biologische kunstnier

De biologische kunstnier komt steeds een stapje dichterbij. Daarover vertelde Roos Masereeuw, hoogleraar experimentele farmacologie aan de Universiteit Utrecht, op de najaarsvergadering van de Nederlandse Federatie voor Nefrologie.

Medicijnen op maat: van belang na transplantatie

Therapeutic drug monitoring, dat betekent zoiets als: bloedprikken en de hoeveelheid medicijn in het bloed meten. Dat is zeker bij transplantatiepatiënten essentieel, want als je niet weet hoe hoog de concentratie van de afweeronderdrukkende medicijnen is dan kan het helemaal mis gaan.

De deskundige aan het woord

“Zuster ik moet plassen.” Wie in een verpleeghuis werkt zal het vast wel eens gehoord hebben dat de verzorgende dan zegt: “maar u bent net geweest.”

Kweeksysteem maakt grotere productie stamcellen mogelijk

Stamceltherapie zou in de toekomst wel eens een goed alternatief kunnen zijn voor dialyse en transplantatie. Met een Europese subsidie heeft een groep van Europese en Australische onderzoekers samen met kleine en middelgrote bedrijven zich de afgelopen vijf jaar gericht op de vraag, hoe stamcellen uit de nier de nierschade kunnen stoppen en het herstel op gang brengen.

Oudere nieren voor oudere patiënten

Een nier van een levende donor, dat is zonder twijfel de allerbeste optie voor wie op een nier wacht. Maar de wachttijd is lang en het aantal ouderen op de wachtlijst groeit. Daarom zijn in Nederland de criteria voor donatie versoepeld.

Nier-op-een-chip gaat grote toekomst tegemoet

Een nieuwe nier die niet van een donor komt maar gekweekt wordt in een laboratorium, is dat mogelijk? Onderzoekers van de Universiteit Twente en het Universitair Medisch Centrum Utrecht werken aan een kunstnier, die op termijn in het lichaam van de patiënt geplaatst kan worden.

Nierteams aan huis bewijzen bestaansrecht

Familieleden en kennissen van nierpatiënten die uitleg over de nierziekte krijgen, zijn veel vaker bereid een nier af te staan aan hun naaste dan familieleden en kennissen die geen voorlichting krijgen. Met maar liefst vier keer zoveel donaties is het effect van de familievoorlichting door de nierteams die aan huis komen wel bewezen.

Een peperduur medicijn bij een zeldzame nierziekte

Hoeveel mag een levensjaar in goede gezondheid kosten? In Nederland tussen de twintig- en de tachtigduizend euro. Duurdere medicijnen worden meestal niet vergoed door de zorgverzekeraars.

Lastige medicatiekeuze na transplantatie: nierschade door virus of door afstoting?

Nierschade of afstoting na een transplantatie? Het is een wankel evenwicht en de keuze van de afweeronderdrukkende medicijnen speelt er een rol bij.

‘Sneller doorverwijzen naar nefroloog redt levens’

Hoe belangrijk het is dat patiënten met een vorm van chronisch nierfalen op tijd bij een nefroloog terecht komen, blijkt maar weer eens uit een Duitse studie die onlangs is verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Kidney International Reports.

Canadezen inventariseren onderzoekswensen patiënten

Steeds meer ziekenhuizen verlenen zorg waarin de patiënt centraal staat. Dat wil zeggen dat niet de dokter alles bepaalt, maar dat de patiënt de regie heeft over zijn eigen behandeling. Maar als het over wetenschappelijk onderzoek gaat dan wordt er nauwelijks rekening gehouden met wat patiënten nu belangrijk vinden.

Online cursussen niertransplantatie voor iedereen zijn populair

Sinds vorig jaar januari volgden al zo’n achtduizend geïnteresseerden wereldwijd de cursus niertransplantatie van het Leids Universitair Medisch Centrum. Deze Engelstalige Massive Open Online Course (MOOC) ‘clinical kidney transplantation’ is voor iedereen gratis toegankelijk.

Zijn medicijnen tegen botafbraak zinvol bij nierpatiënten?

Patiënten met chronisch nierfalen hebben een grotere kans op een botbreuk. Maar het is nog maar de vraag of het voor hen zin heeft om medicijnen te gebruiken die de botafbraak tegen gaan.

Contrastveilige zorg voor nierpatiënten MMC

Predialyse en contrast: een gouden combinatie! Zo kopt de titel van een poster op de nefrologiedagen vorige maand. Dat klinkt veelbelovend, maar waar gaat het eigenlijk over?

Seks in de spreekkamer bespreken is niet vanzelfsprekend

Praten over seks in de spreekkamer bij de dokter is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar dit is wel belangrijk volgens Gaby van Ek, promovenda aan het Leids Universitair Medisch Centrum.

Hormoontherapie, krijg ik wel de goede dosis?

Hormoontherapie verkleint de kans op terugkeer van de ziekte, maar het is geen garantie. Heb ik dan wel zin in de bijwerkingen? Ik zit ’s morgens op bed, de laatste chemokuur is achter de rug en iedere dag kijk ik aandachtig in de spiegel of ik al donshaartjes zie op mijn kale hoofd. Het is juni 2016.